Her feirar medlemene i Høyanger Kjemiske Industriarbeiderforening 30-årsjubileet sitt i 1946 i Folkets Hus.

Fana til HKIF. Foto: Olav Reiakvam. Eigar: Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane.

Dei ulike fagforeningane samarbeidde gjennom fellesstyret fram til 1924. Då gjekk alle saman i «Kjemisk», med Ole E. Larsen som første formann. Frå same tid vart lønsforhandlingane samordna på landsplan, men den radikale foreininga i Høyanger forkasta gong på gong det sentrale forhandlingsresultatet.

I mellomkrigstida var det sterke spenningar og stadige konfliktar mellom kommunistar og Arbeidarpartifolk i «Kjemisk»: I 1928 toppa dette seg då kommunistavisa Fritt Folk vart kasta ut av Folkets Hus og måtte innstille. Same året avlyste fagforeninga 1. mai-arrangementet sitt fordi dei to fløyane ikkje kunne einast om festtalar.

I 1932 sto frontane så hardt mot kvarandre at det vart arrangert to 1. mai-tog i Høyanger. Likevel såg det ut til å gå mot forsoning i 1937, då fagforeninga fekk dei to partia til å stille felles liste ved kommunevalet. Forsoninga varde til 1947, då dei på nytt skilde lag i politikken.

Under 2. verdskrig freista nazistane å kontrollere fagforeninga med eigne «komissærar», men arbeidarane boikotta alle styreverv, og nazistane måtte gje opp forsøket.

Les også om:

• Fagforeininga som sosial faktor
• 56 timars arbeidsveke
• Norsk Aluminium CO - NACO