Svein Sognnes syter for at folk på Høyanger sørside får posten sin. Foto: Ottar Starheim, NRK.

Dei første postrutene

Den første faste postruta på langs av Sognefjorden starta i 1836, og Lavik var mellom stadene som då fekk postopneri. I 2010 la Posten ned postkontoret i Høyanger, og sidan har innbyggjarane i kommunen i staden fått post i butikk-ordning.

Lavik

fekk postopneri i 1836. Det vart tilsett tre postopnarar som sorterte under ”Ladevig” postopneri, som det den gongen heitte. Desse postopnarane var plasserte i Lavik, Måren og Leirvik. Det er ikkje kjent kven dei første poststyrarane var, men i 1866 er ein C. Parelius nemnd i Lavik, og etter han kom distriktslege J.M.Thorsen. I 1889 vart adressa til postkontoret endra til Lavik. I 1973 vart kontortet underpostkontor og i 1977 postkontor C.

Ladevig

– sjå Lavik.

Måren fekk postopnar alt i 1836. Foto: Kjell Arvid Stølen, NRK.

Måren

fekk postopnar i 1836 på same tid som det vart skipa eit postopneri i Lavik. Postadressa var Maaren fram til 1849. Frå 1949 til 1854 var adressa Maaren i Vig i Sogn, og frå 1855 tilbake til Maaren som postadresse. I 1860 vart postopneriet i Maaren lagt ned og flytta sør om fjorden til Ortnevik der gjestgjevar Magnus Fasting vart første styrar. Samstundes fekk det poststempelet Ortnevig. I 1890 vart poststempelet endra til Ortnevik. I 1973 vart dette postopneriet endra til underpostkontor og i 1977 postkontor C. Det vart lagt ned i 1991 og innordna under Bjordal. Men i Måren på nordsida vart det i 1882 på nytt skipa eit postopneri med handelsmann Michal Nimb som første styrar. Det vart fram til 1917 kalla ”Nytt Maaren” postopneri, men heitte frå 1917 berre Måren. I 1973 vart det underpostkontor, i 1977 postkontor C og det vart lagt ned i 1983.

Nytt Maaren

– sjå Måren.

Ortnevik

–sjå Måren.

Vadheim fekk postkontor i 1860. Foto: Kjell Arvid Stølen, NRK.

Vadheim

fekk postopneri i 1860 med Sjur Hansen Vadem (Sjur i Veim) som første styrar. Postadressa fram til 1891 var Vadem, og frå 1891 til 1907 Vadeim. Sidan 1907 har det heitt Vadheim. Arne Olsen Berkvam vert i 1867 omtala som postførar på strekninga frå Vadheim til Ålhus i Jølster. I 1973 vart Vadheim underpostkontor og i 1977 postkontor C.

Vadem

– sjå Vadheim.

Vadeim

– sjå Vadheim.

Kyrkjebø

fekk postopneri i 1876 med landhandlar Andreas E. Ramslie som første styrar. I 1921 vart postadressa endra frå Kirkebø til Kyrkjebø. I 1973 vart statuen endra til underpostkontor, i 1977 til postkontor C, og kontoret vart lagt ned i 1997.

Kirkebø

– sjå Kyrkjebø.

I den næraste bygningen var det tidlegare postkontor i Bjordal. No er det post i butikk i huset som står vegg i vegg, medan Sparebanken Sogn og Fjordane disponerer dei tidlegare postlokala. Foto: Ottar Starheim, NRK.

Bjordal

fekk postopneri i 1883 med gardbrukar Ole A. Bjordal som første styrar. I 1973 vart det omgjort til underpostkontor og i 1977 til postkontor C. Bjordal fekk post i butikk i 1999.

Tredal

fekk postopneri i 1889 med gardbrukar Torkel Lasseson Trædal som første styrar. Fram til 1891 stod det Trædal på poststempelet. Tredal vart endra frå postopneri til brevhus i 1964.

Trædal

– sjå Tredal.

Torvund

fekk postopneri i 1891 med dampskipsekspeditør kristian K. Torvund som første styrar. Postopneriet i Torvund vart lagt ned i 1964 og innordna under Lavik.

Norevik

Vikum postopneri låg i Norevik i Sogn, i Lavik og Brekke herad. Det vart opna i 1898 med landhandlar og dampskipsekspeditør Bernt Larsen som styrar. På poststempelet stod det Vikum.

Lavikdalen

Hjelmeland i Lavikdalen fekk brevhus i 1898. Brevhuset vart omgjort til postopneri i 1910 med gardbrukar Mathias K. Hjelmeland som første styrar. I 1973 vart det underpostkontor og året etter vart det lagt ned og innordna under Lavik.

Hjelmeland i Lavikdalen

– sjå Lavikdalen.

Strandos i øvre Lavikdalen (midt i biletet) hadde både brevhus og telefonsentral. Foto: Stian Sjursen Takle, NRK.

Strandos

i Lavikdalen fekk brevhus i 1898 med adressa Strandaas i Lavik. I 1917 vart adressa Strandås i Lavik, noko seinare berre Strandås og frå 1961 endra til Strandos. Brevhuset vart lagt ned i 1962 og innordna under Lavik.

Strandaas i Lavik

– sjå Strandos.

Strandås i Lavik

– sjå Strandos.

Instevik

på Strendene vest for Ortnevik fekk brevhus i 1906. Fram til det endra status til postopneri i 1910, var postadressa Jægtevik. Dampskipsekspeditør Johan R. Vikne var første postopnar. I 1973 vart statusen endra til underpostkontor, i 1977 til postkontor C, og det vart lagt ned og innordna under Ortnevik i 1983.

Jægtevik

– sjå Instevik.

Søreide

fekk postopneri i 1911 med Birger H. Søreide som første styrar. Namnet vart i 1929 endra til Søreide i Sogn. I 1973 vart det underpostkontor og i 1975 gjekk ein tilbake til poststempelet Søreide. I 1977 vart Søreide postkontor C og det vart lagt ned og innordna under Bjordal i 1983.

På Nordeide var det postkontor i denne bygningen til 1970. Foto: Kjell Arvid Stølen, NRK.

Nordeide

fekk postopneri i 1912 med gardbrukar Andreas Nordeide som første styrar. Fram til 1927 stod det ”Nordeidstrand i Sogn” på poststempelet, og frå 1928 Nordeide i Sogn. Postopneriet vart i 1945 endra til Bergseidet, men vart endra tilbake til Nordeide i Sogn i 1955. Kontoret vart lagt ned i 1970 og innordna under Kyrkjebø.

Nordeidstrand i Sogn

– sjå Nordeide.

Nordeide i Sogn

– sjå Nordeide.

Bergseidet

– sjå Nordeide.

Bekken

vest for Lavik fekk brevhus på garden Hellebøen i 1913. På poststempelet stod det Bækken fram til det vart endra til Bekken i 1933. Bekken fekk status som postopneri i 1955, men vart lagt ned i 1961 om innordna under Lavik.

Bækken

– sjå Bekken.

I denne bygningen heldt Posten til i Høyanger dei siste åra før kontoret vart lagt ned, og innbyggjarane fekk ei såkalla post i butikk-ordning. Foto: Kjell Arvid Stølen, NRK.

Høyanger

fekk postopneri i 1916 med den seinare nazi-fylkesordføraren Johan Arntzen (sjå denne) som første styrar. Postkontoret hadde den første tida nemninga ”Feltpostkontor nr. 18” og sorterte under Førde postkontor. Denne”feltordninga” gjorde at kontoret kunne stemple all post – med unntak av posttilvisingar. Denne ordninga varde heilt fram til 1931 då Høyanger fekk status som postkontor. I 2010 vart postkontoret i Høyanger lagt ned, og innbyggjarane fekk i staden post i butikk-ordning.

Vattekar

fekk brevhus i 1939. Adressa var Vattekår. Brevhuset vart lagt ned i 1964.

Vattekår

– sjå Vattekar.

Postkontoret i Ikjefjord vart lagt ned i 1991. Foto: Ottar Starheim, NRK.

Ikjefjord

fekk brevhus i 1948. Det vart endra til postopneri 1956 med kjøpmann Matias M. Myren som styrar. Postkontoret vart endra til underpostkontor i 1973 og til postkontor C i 1997. Det vart lagt ned i 1991 og innordna under Bjordal.

Åkrestrand

fekk brevhus i 1954. Det vart lagt ned i 1971 og innordna under Bjordal.

Svartemyr

fekk brevhus i 1957. Det vart lagt ned i 1971 og innordna under Bjordal.

Sørvik

brevhus vart skipa i 1965 med adressa Sørevik i Sogn. Det vart lagt ned i 1973 og innordna under Bjordal.

Sørevik i Sogn

– sjå Sørvik.

Post i butikk

I 2010 la Posten ned kontoret sitt i Høyanger. Dermed er alle posttenestene i kommunen overletne til Post i butikk-ordning.

Kjelder

Kjeldeliste til Fylkesleksikon for Sogn og Fjordane 

Artikkelen er basert på NRKs Fylkesleksikon for Sogn og Fjordane (2001–2014). Publisert digitalt etter avtale med NRK i 2014. 

I 2021 tek Vestland fylkeskommune ved Fylkesarkivet over innhaldet i Fylkesleksikon for Sogn og Fjordane. Dette innhaldet blir derfor ikkje lenger oppdatert på allkunne.no. Feil eller manglar som blir melde inn til post(a)allkunne.no, blir registrerte og overleverte til den nye eigaren.  

Les meir om overtakinga av Fylkesleksikon for Sogn og Fjordane.