Skjerjehamn. Foto: Merete Husmo Høidal, NRK

Ved skipsleia sørvest for kommunesenteret Eivindvik ligg Skjerjehamn. Den lune vågen er dominert av eit vakkert, treetasjes hus i sveitsarstil som ein gong var hotell.

Handelsstad og knutepunkt

Få stader i Sogn og Fjordane har vore så sterkt prega av endringar i kommunikasjons-mønsteret som Skjerjehamn: I dag ligg staden einbølt til, utan faste rutesamband. Men heilt fram til 1950-talet var Skjerjehamn eitt av dei viktigaste knutepunkta i samferdsla i Sogn og Fjordane. Her var det at Fylkesbaatane sine ruter mellom Sogn og Nordfjord korresponderte, og den lune hamna like sør for Sognesjøen var ei av dei viktigaste jektehamnene på Vestlands-kysten.

Skysskifte og gjestgjevarstad i Skjerjehamn

Den sentrale plasseringa ved seglingsleia gjorde at Skjerjehamn vart ein naturleg stad å starte med handel, kro og overnatting. Her var det også skysskifte.

Konkursar og brennevin på gauk

Ingeborg Møhlen måtte låne dugeleg mykje pengar. For å dekkje renter og avdrag, sende ho to karar ein sundag til Eivindvik for å selje brennevin på gauk når folk kom ut ifrå preika.

Eivindvik-prosten kjøper skjenkestaden

For å få slutt på både gaukehandelen kring kyrkja i Eivindvik og alt som fylgde med brennevinsbula i Skjerjehamn, kjøpte sokneprest Niels Griis Alstrup Dahl like godt heile staden i 1840.

Skjerjehamn - knutepunkt for dampskipa

Sjølv om Skjerjehamn hadde vore fast hamn for jekter og andre skip som sigla langs kysten, så var det rutebåtane som kom til å setje Skjerjehamn på kommunikasjonskartet frå kring 1850 og dei komande 100 åra, då dampbåtrutene dominerte ruteferdsla på Vestlandet.

Herskapshus og hotell i Skjerjehamn

Otto Schreuder overlevde ei ulukke der han mista m.a. faren, og blei ein stor handelsmann i Skjerjehamn då han tok over eigedomen etter mora Sara i 1880.

Schreuder med motorbåt og skaldyr

Otto Schreuder bygde trelastlager, og staden fekk både postopneri, telegraf og seinare rikstelefon. Schreuder dreiv også ein meteorologisk stasjon, skaffa seg motorbåt, og dreiv rekefiske og eksport av hummar.

Slutt på Skjerjehamn-epoken

Den økonomiske krisa på 1930-talet råka også Skjerjehamn, og ut over 1930-talet tapte Skjerjehamn si betydning som trafikknutepunkt.

Stabben fyr. Foto: Merete Husmo Høidal, NRK

Nytt liv i Skjerjehamn

I 2005 kjøpte fiskeoppdrettar Ola Braanaas Skjerjehamn frå Bjarne, Arne og Målfrid Hesvik.

Det var folksamt i Skjerjehamn då kongestatuen vart avduka i 2007. Foto: Torje Bjellaas, NRK.