Databehandling

.no, namn på toppdomenet for Noreg på internett, skal lesast «punktum no» eller engelsk «dot no». 

Ada, høgnivåprogrammeringsspråk.

Adressebuss, sambandslinje som blir brukt til å overføre adresseopplysningar om data i ei datamaskin.

Alfanumerisk, noko som er presentert ved hjelp av bokstavar og siffer, eventuelt spesialteikn.

Analogimaskin, reknemaskin der alle tal og variablar er representerte ved ein tilsvarande (analog) fysisk storleik.

Arbeidsstasjon, kraftig datamaskin med grafisk skjerm. 

Assembler, eit program som gjer om symbolsk assemblerspråk til maskinkode som ei bestemt datamaskin kan utføre.

Assemblerspråk, programmeringsspråk for ei datamaskin som er knytt direkte til arkitekturen til den aktuelle datamaskina.

Asynkront utstyr, datautstyr som sender signal i ujamne intervall til mottakarutstyret, i motsetning til synkront utstyr.

Bandbreidd (data), eit mål på den mengda informasjon som kan sendast gjennom eit datasamband.

Bandstasjon, del av eit datamaskinanlegg for lagring av data på magnetband.

Baud, måleining for sendefart for telegrafi- eller datasignal.

Biletbehandling, metode for å arbeide med bilete ved hjelp av datamaskin.

Binærtre, hierarkisk datastruktur der ein bestemt post berre kan ha to underpostar.

Bitrate, overføringsfarten på ei datalinje, målt i bit per sekund.

Blogg, journal eller dagbok (logg) på Internett. Nemninga er danna av ordet weblogg.

bps, forkorting for bit per sekund. Måleining for overføringsfart på ei datakommunikasjonslinje.

Brannmur, vegg av brannfast materiale som hindrar brann i å breie seg.

Breiband, populær og upresis nemning på ulike teknologiar med stor dataoverføringskapasitet (vanlegvis minst 2 Mbps) både til og frå ein brukar.

Byte (frå engelsk), dataomgrep som viser til ei gruppe med bit som blir behandla under eitt i ei datamaskin.

CCITT (forkorting for Comité Consultatif International Téléphonie et la Télégraphie).

CD-brennar, ein drivar som sørgjer for overføring eller skriving av data til CD ar som ein kan skrive inn data på, såkalla CD R-plater. 

CSS blir brukt til å lage stilar, det vil seie definisjonar av utsjånaden til element som fontar, fargar, avstandar osv. i HTML-dokument, uavhengig av innhaldet. 

Cyberspace (engelsk), ein metafor for det ikkje-fysiske rommet som er skapt av samankopla datamaskinsystem. 

DAK, datamaskin-assistert konstruksjon (engelsk computer-aided design, CAD). 

DAP, datamaskin-assistert produksjon (engelsk computer-aided manufacturing, CAM), det vil seie produksjon og planlegging som blir utført ved hjelp av datamaskiner

Databank, ajourført samling data om eit bestemt emne – ofte synonymt med database.

Database, systematisert samling av data.

Datafelt, eit spesifisert område der eit dataelement av ein bestemt type kan lagrast eller representerast.

Datanett, utstyr for å opprette samband mellom to eller fleire dataterminalar.

Datapakke, gruppe av data i eit fastsett format, inkludert kontrollinformasjon og adressene til sendaren og mottakaren.

Dataprogram, ei samling med instruksjonar som ei datamaskin er i stand til å tolke.

Datavirus, eit program som med vilje «smittar» frå datamaskin til datamaskin, gjennom programvare eller over internett.

DCC, Digital Compact Cassette, eit lagringsmedium som liknar ein lydkassett, men der lyden (eller annan informasjon) er registrert digitalt. 

Dekode, det å omforme koda data tilbake til den opphavlege forma.

Diagnoseprogram, eit dataprogram som oppdagar og forklarer manglar i maskinvare eller feil i program.

Domenenamn, ei adresse som identifiserer ein internett-node (eit knutepunkt, til dømes ein server). 

DOS, Disk Operating System, eit operativsystem for personlege datamaskiner.

Drivar (engelsk driver), dataprogram.

DVD-spelar er ei avspelingsmaskin for DVD-ar.

EDI, Electronic Data Interchange, elektronisk dokumentutveksling. 

Elektronisk databehandling (EDB), omarbeiding av data ved hjelp av ei datamaskin.

FAQ, forkorting for Frequently Asked Questions.

Formatering betyr å organisere lagringsplassen på eit datamedium.

Forkorting for Formula Translation, eit dataprogrammeringsspråk utvikla av IBM.

FTP, File Transfer Protocol, ein protokoll (reglar) for utveksling av filer på internett.

Fuzzy logic (engelsk), ei logikkform der variablane kan ha ein kva som helst verdi mellom 0 og 1.

GIF, Graphics Interchange Format, eit format for grafikk som blir lagd ut på internett. 

Grafisk skjerm er ein dataskjerm som viser data grafisk.

Grensesnitt, eit kontaktpunkt, ein overgang eller ei grense mellom to system eller einingar.

HD DVD, eit optisk lagringsformat for data, utvikla mellom anna av det japanske teknologiselskapet Toshiba. 

Heimeside, førstesida i ein presentasjon på World Wide Web.

Heksadesimal, eit talsystem med grunntal 16.

Holkort, eit kort som lagrar informasjon ved at det blir stansa ut hol etter bestemte kodar.

HTTP, HyperText Transfer Protocol, protokoll for internett for formatering og overføring av data på verdsveven.

Hyperlenkje (engelsk hyperlink), ei kopling eller ein peikar i ei interaktiv datasamling, særleg på World Wide Web. 

Høgnivåspråk, eit programmeringsspråk for datamaskiner som ikkje er avhengige av strukturen til ei bestemt datamaskin eller eit bestemt operativsystem. 

ICANN, The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers.

Søking etter, utveljing og uttrekking av informasjon frå databasar.

Ei melding frå ein nett-tenar (server) til ein nettlesar (browser), som fortel om aktiviteten til brukaren på ei bestemt nettside.

Vitskap om metodar, teoriar og verktøy knytte til elektronisk databehandling.

Innlesing (engelsk input), nemning for data som blir mata inn i ei datamaskin.

Java, eit høgnivåspråk utvikla av Sun Microsystems.

JPEG, Joint Photographis Experts Group, eit standardformat for biletfiler, utvikla for komprimering av fargebilete (behandlar 16 millionar fargar) og gråskalabilete med kontinuerlege overgangar. 

Kryptere, å omforme data ved hjelp av ein krypteringsnøkkel slik at dei blir ugjenkjennelege. 

Kunstig intelligens (engelsk Artificial Intelligence, forkorta AI)

Lagereining, ei eining der data kan plasserast, oppbevarast og hentast for seinare bruk.

LAN, Local Area Network, eit internt høgfarts-kommunikasjonsnett innanfor éin eller eit fåtal bygningar.

Ei magnetisk stripe på bankkort og andre kort, for registrering av data.

Instruksjonar, koda i eit binært talsystem, som kan utførast direkte av prosessoren i ei datamaskin.

MIPS (millionar instruksjonar per sekund), mål på behandlingskapasiteten til ei datamaskin.

Modulator, ei eining som omformar eit signal til eit modulert signal som kan brukast til overføring av data.

Mus, styreeining til datamaskiner. 

Nettlesar (engelsk web browser), eit program for å hente opp og vise fram informasjon lagra i form av dokument på World Wide Web. 

Nettverk, ei samankopling av frittståande datamaskiner slik at dei kan sende data til kvarandre elektronisk.

OCR, Optical Character Recognition, optisk lesing og attkjenning av teikn og symbol.

Oktalsystem, eit talsystem som har 8 som grunntal.

Opne nett, ei nemning for langdistansenett (WAN) som er baserte på standardar.

Orm (engelsk worm), blir rekna som ein spesiell type datavirus. 

Paritetsbit, ei nemning for bit knytt til ei gruppe bitar som er bestemte slik at summen av bitane anten alltid blir av ulik paritet eller alltid av lik paritet. 

Passord, ein teiknstreng som gjer ein brukar i stand til å få full eller delvis tilgang til eit datasystem eller eit sett av data.

PDA, Personal Digital Assistant, ei handhalden datamaskin som kan brukast til kalender, adressebok, notat osv.

PNG, Portable Network Graphics, eit format for grafikk, utvikla som eit patentfritt motstykke til GIF. 

Programkart, programplan, også kalla flytdiagram eller flytplan.

Programmering, utforming av eit dataprogram, det vil seie formulering av oppgåver som skal løysast av ei datamaskin.

Programvare (engelsk software), program og prosedyrar som blir brukte i eit databehandlingssystem.

Prosessoreining (engelsk Central Processing Unit, CPU), ei funksjonseining i ei datamaskin som tolkar og utfører instruksjonar.

Punche (engelsk), lage hol, det vil seie å registrere data på holkort eller holband.

Qwerty-tastatur, ein vanleg standard for skrivemaskin- eller dataterminaltastatur.

RAM, Random Access Memory, eit datalager som inneheld direkteadresserbar informasjon, og som kan endrast av brukaren.

Robotikk, område innanfor kunstig intelligens som driv med utvikling, produksjon og bruk av robotar.

RSS, Really Simple Syndication (også kalla RDF Site Summary eller Rich Site Summary). Systemet kan presentere innhaldsoversikter, ingressar, overskrifter og anna frå nettstader der innhaldet stadig blir endra eller oppdatert, for eksempel bloggar. 

Ruter (engelsk router), ei eining som vidareformidlar datapakkar gjennom nettverk.

SCART, ein standardisert kontakt for overføring av audio- og videosignal mellom periferiutstyr og ein fjernsynsskjerm.

Sensor (av lat. sensus, 'sans'), følar. I biologien og elektronikken er ein sensor ei innretning som reagerer på bestemte påverknader.

Serieport, ein del av det seriekortet som er installert i ei personleg datamaskin, og som kommuniserer serielt med eksternt utstyr.

SGML, Standard Generalized Markup Language, ein ISO-standard (ISO 8879:1986) for strukturering av informasjon. 

Shareware (engelsk), namn på dataprogram som blir distribuerte gratis.

Simula er grunnlaget for alle objektorienterte programmeringsspråk, inklusive C++ og Java.

Skannar (engelsk scanner), utstyr som kan lese av eit mønster og framstille det som analoge eller digitale signal.

Spam, eit slanguttrykk for masseutsend post via internett.

Spoling (engelsk spooling), bruk av hjelpelager ved overføring av data frå ei datamaskin og til dømes til ein skrivar.

Straumkrins, ein lukka krins av leiarar, kopla til polane på ei elektrisk straumkjelde.

Strekkode, ein kode som består av loddrette, parallelle strekar med varierande breidd og mellomrom.

Tidsdeling, ein teknikk som gjer det mogleg å la fleire brukarar nytte ei datamaskin samtidig.

Tilgangstid, også kalla aksesstid, er tida frå styreeininga i ei datamaskin gir ordre om ein operasjon, til ordren er gjennomført.

Tilkopla (engelsk on-line), når ei inn- eller ut-eining til eit dataanlegg arbeider direkte tilkopla sentraleininga i anlegget. 

Tilpassar (engelsk adapter), utstyr som gjer det mogleg å kople saman to typar utstyr, til dømes datautstyr.

Trunkering (av engelsk truncate, som tyder 'skjere av' eller 'avkorte').

Unicode, ein standard som gir teikn ein bestemt talverdi i det binære talsystemet. 

URL, Uniform Resource Locator, ei adresse eller ei lokalisering for dokument på World Wide Web (populært kalla Web‑en, verdsveven eller www). 

Windows, generisk produktnamn på ulike versjonar av Microsofts operativsystem for både personlege datamaskinar og tenarar.

World Wide Web (www), ei teneste som bruker det verdsomspennande internettet som bereteneste. 

XML, Extensible Markup Language, er ei tilpassing og forenkling av SGML (Standard General Markup Language), utvikla spesielt for å lette arbeidet med å gjere strukturerte data frå databasar tilgjengelege for presentasjon på World Wide Web utan at strukturen går tapt. 

Ytre lager, ei frittståande lagereining som er kopla til sentraleininga.