Språkforskarar

Alf Torp, språkforskar. Han gav ut etymologiske ordbøker for dansk og nynorsk, og skreiv om lite kjende, utdøydde språk.

Andreas Bjørkum, dialektforskar. Han forska i indresognsmål og dølemål og skreiv om språket til Tarjei Vesaas og Olav H. Hauge.

Arnold Henrik Thoresen, sekretær for bokmål i Norsk språknemnd, kontorsjef for bokmål i Norsk språkråd i 25 år.

Asgaut Steinnes, historikar, ordboksforfattar og riksarkivar. Han la grunnlaget for ei latinsk ordbok på nynorsk.

Aslak Liestøl, runeforskar, knytt til oldsakssamlinga ved Universitetet i Oslo. Han gjenoppdaga runeinnskrifta på Kulisteinen på Smøla, som inneheld den eldste skriftlege belegget på namnet «Noreg», datert til tidleg på 1000-talet.

Aslaug Nyrnes, retorikk-, didaktikk- og sakprosaforskar som har gitt ny innsikt i både den nynorske og den dansk-norske skriftkulturen.

Birger Angvik, professor i litteratur, ekspert på latinamerikansk forteljekunst, kombinert med kjønnsproblematikk og homofili.

Bjarne Fidjestøl, tidsskriftredaktør, språk- og litteraturforskar. Knapt nokon har i seinare tiår formidla norrøn språk- og litteraturhistorie med større tyngd og språkleg presisjon.

Bjarne Ulvestad, professor i tysk, sentral person innanfor nordistikk og dialektologi, lokalpatriot med sterkt engasjement for heimstaddialekten på Søre Sunnmøre.

Bjarte Birkeland, professor i nordisk, kjempa for opplysningstanken og utbreiing av nynorsk språk og litteratur.

Else Olaug Mundal, professor emerita i norrøn filologi, forskar med kulturhistorisk interesse som spenner frå norrøn grammatikk til helgenlegender, kjennar i særklasse av kvinnehistoriske emne og av norrøne litterære kjelder i mellomalderen.

Endre Otto Brunstad, allsidig språkforskar ved Universitetet i Bergen og tidlegare leiar av Noregs Mållag.

Gunnvor Rundhovde, filolog og dialektforskar. Forskinga resulterte i eit doktorarbeid, og ho var den første kvinna som disputerte ved Universitetet i Bergen.

Hallfrid Christiansen, dialektforskar og ein pioner i norsk dialektgransking. Ho gjorde eit stort arbeid med å kartleggje nordnorsk talemål og var den første kvinna som disputerte for doktorgraden i nordisk språkvitskap i Noreg.

Hans Kårhus var filolog og tv-tekstar som serverte «Derrick» til det norske folk.

Hans Matthias Elisæus Ross var teolog, språklærar, folkeminnesamlar og ordboksredaktør. Han førte vidare og utvida Ivar Aasens samling av norske ord.

Inge Særheim, språkforskar og namnegranskar frå Rogaland.

Ingeborg Hoff, filolog og arkivstyrar. Ho skreiv ei rad studiar av austlandsmål og arbeidde med eit norsk dialektatlas.

Carl Ivar Svendsbøe Orgland, filolog og forfattar. Han la ned eit stort arbeid som formidlar av islandsk dikting og kultur.

Jacob Rasch, skulemann og språkmann. Han samla ord frå stavangerdialekten og omsette delar av Romarbrevet til jærdialekt.

Jakob Sverdrup d.y., dosent, seinare professor, i germansk filologi og språkforskar som gjorde viktig grunnlagsarbeid for tyskstudiet i Noreg gjennom å utarbeide ordbøker og lærebøker.

Jan Ragnar Hagland er professor i norrøn filologi ved Noregs teknisk-naturvitskaplege universitet (NTNU).

Jan Terje Faarlund, språkforskar og professor. Han var med og skreiv Norsk referansegrammatikk, den største grammatikken som er utgitt for norsk språk.

Jens Andreas Friis, 1821–96, var språkforskar og forfattar.

Jonas Vellesen, kyrkjesongar og lærar, ein pioner når det gjaldt nynorske lærebøker for folkeskulen.

Jacob Jonathan Aars, filolog og rektor. Han grunnla ein høgre skule, gav ut rettskrivingsreglar til skulebruk og var med og førebudde rettskrivinga av 1907.

Joseph Oscar Hennum, lege. Han skreiv den første fagordlista for landsmål.

Karl Even Bjørset, lærar og dialektforskar. Han studerte dialektar i Gudbrandsdalen og i Numedal i åra rundt 1900.

Knud Knudsen (1812–95) var lærar, filolog og språkforskar. Han er rekna som føregangsmann for det skriftspråket vi i dag kallar bokmål.

Kristin Bakken, forskingsdirektør. I åra 2002–2008 etablerte ho som prosjektdirektør Norsk Ordbok 2014 som eit prosjekt for å fullføre verket til grunnlovsjubileet i 2014.

Kåre Ivar Elstad, skulemann og dialektforskar med nordnorske dialektar som spesialitet. Frå 1974 var han tilsett ved Universitetet i Tromsø, frå 1984 som professor.

Kåre Skadberg, ordboksredaktør, tidlegare kontorsjef for nynorsk i Norsk språkråd. Saman med Aud Søyland førte han arbeidet med Nynorsk ordliste av Alf Hellevik vidare.

Lars Jáhkoš-Lasse Hætta, 1834­–96, frå Guovdageaidnu/Kautokeino var samisk bibelomsetjar og dreiv med tresløyd.

Lars Sigurdsson Vikør, nynorsk leksikograf, samnorskmann, språkhistorikar og indonesiakjennar. Han har uvanleg omfattande kunnskap om norsk rettskriving og grammatikk.

Laurents Hallager, lege og språkmann som gav ut den største og beste ordsamlinga før Ivar Aasen.

Leiv Flydal, språkforskar og professor i romansk filologi. Han var ei særmerkt røyst i norsk språkvitskap.

Magne Oftedal, professor i keltisk språkvitskap. Han publiserte arbeid om språkspor i stadnamn etter dei norrøne busetjingane i Skottland og Irland.

Magne Rommetveit, ordbokredaktør og organisasjonsleiar. Han organiserte ein konkurrent til Noregs Mållag i 1955, men blei seinare heidersmedlem i Noregs Mållag.

Magnus Hydle, stortingsreferent og statsrevisor, venstremann og målmann.

Mikhail Bakhtin var ein russisk litteraturforskar og språkfilosof.

Nils Lid, folkeminnegranskar, språkvitskapsmann og skihistorikar, ein føregangsmann i teknikken med å bruke spørjelister til innsamling av materiale.

Norunn Askeland er tekst- og skriveforskar. Ho har skrive ei rekkje lærebøker og gav i 2009 ut ei idébok om nynorsk i norskundervisninga.

Ola Ireneus Breivega, norskfilolog og målmann som har engasjert seg sterkt i språkpolitikk og normeringsordskifte. I vaksen alder skifta han etternamn frå Bredeveien til Breivega.

Olaf Almenningen, målmann og ordboksredaktør som har skrive eller redigert fleire bøker om norskdomsrørsla.

Olav Veka, lektor og namnegranskar med personnamn som spesialområde.

Peter Hallaråker, namnegranskar som med utgivinga av handbok om namneinnsamling har hjelpt historielag og andre namneinteresserte i gang med innsamling av stadnamn.

Roger Lockertsen, språkforskar, fagbokforfattar, økologisk bonde og målmann som arbeider for å få elevar til å velje nynorsk som hovudmål.

Sylfest Lomheim, omsetjingsforskar og tidlegare språkdirektør. I 1969–70 blei han den første som brukte nynorsk i Sportsrevyen i NRK TV.

Tove Bull, språkforskar. Ho har i mange tiår arbeidd med den tidlege lese- og skriveopplæringa.

Vigleik Leira, språkvitar, og den fremste allmennlingvisten i sekretariatet til Norsk språkråd.